Hoe het leren van studenten zo goed mogelijk ondersteunen met de inzet van blended learning? Kernresultaat is dat alle leeractiviteiten leiden tot betekenisvol leren. Het betekenisvol leren is betekenis geven aan informatie (door middel van het selecteren, opnemen, verwerken, integreren, vastleggen en gebruiken van informatie). Het bevorderen van leren dat impact heeft, is ook rekening houden met het verwerken van (nieuwe) informatie. Vanuit de cognitivistische leertheorie wordt aangegeven dat het leren het beste verloopt wanneer een optimale belasting van het werkgeheugen.
De boodschap is om te stimuleren dat de student de aandacht richt om overbelasting in het werkgeheugen te voorkomen en dat nieuwe informatie actief wordt gekoppeld aan de cognitieve schema’s in het langetermijngeheugen. Want het werkgeheugen is beperkt. Het gaat om drie zaken:
(1) zorgdragen voor relevante informatie voor de student;
(2) voorkomen van overtollige en niet-relevante informatie en
(3) aansluiten van moeilijkheidsgraad van de informatie.
Hoofdgedachte is: het richten van aandacht.
Hoe ontwerp je een leeromgeving, met inzet van onderwijstechnologie en multimedia, ter ondersteuning van ‘het richten van aandacht’? Hoeveel informatie? En die vraag is van belang omdat studenten toch met heel veel informatie moeten leren omgaan. Enkele principes:
| Principe | Faciliteren met blended learning |
| Segmentatieprincipe: opdelen van informatiebrokken in kleinere onderdelen | Kennisclips met focus op 1 onderwerp |
| Signaleringsprincipe: richten van aandacht | Vraag vooraf stellen bij kennisclip/opdracht; verrijkte video |
| In-je-eigen-tempo-principe: het kunnen bekijken, beluisteren van informatie in eigen tijd en tempo | Online course in eigen tempo doorlopen; video-instructie of webinar in eigen tijd bekijken |
| Volgordeprincipe: ordening van complexe leertaken of complexe informatie van simpel naar complex | Adaptieve leerpaden; scaffolding |
| Modaliteitsprincipe: een audiovisuele presentatie van informatie leidt tot beter leren dan de visuele presentatie van deze informatie | Webinars, kennisclips |
| Natuurgetrouw principe: het kunnen duiden van fysieke natuurgetrouwe werkelijkheden; meer kennis betekent beter kunnen duiden van de werkelijkheid | Games, simulaties, augmented reality |
| Samenwerkingsprincipe: samenwerken aan complexe taken (vanwege beperkte werkgeheugen) | Online projectgroep/ community-leren/discussiefora/ |
| Verdeelde aandachtsprincipe: presenteer twee naar elkaar verwijzende bronnen (tekst-beeld) bij elkaar |
(Inspiratie blog Jeroen Bottema en zie ook digitale didactiek)
Dit betekent dat een digitale leeromgeving voor studenten structuur nodig heeft: geen onnodig geklik, liefst een heldere goed doordachte structuur voor modules zodat studenten de informatie direct weten te vinden, informatie over 1 onderwerp of taak bij elkaar; uitleg bij wat studenten kunnen verwachten bij een video of game, gerichte vragen om de aandacht te kunnen richten, het geven van just-in-time informatie of feedback en het inzetten van gerichte en juiste hoeveelheid beeldmateriaal. Genereren van aandacht dus via bewust aandragen en presenteren van de leeractiviteiten en leermaterialen. Dit geldt natuurlijk voor de ‘gehele’ leeromgeving: digitaal en fysiek.
Meer inspiratie
- Het wel of niet inzetten van digitale technologie in onderwijs: Digitale media en doceren en leren (blog Wilfred Rubens over balans)
- Over double blended learning van Jeroen Merrienboer (blog Jeroen Bottema); uitleg 4C/ID model Merriënboer
- Contructivisme vs Cognitivisme: Deconstructing Constructivism.
Serie blogs
Blog: Blended Learning 1. het leren optimaal faciliteren
Blog: Blended Learning 2. Faciliteren van Interactief leren
Blog: Blended Learning 3. Faciliteren van Effectief leren: leerstrategie
Mobiliteit&OpenOnderwijs 
Pingback: Hoe leren studenten in het hoger onderwijs? Een canon van de Hogeschool Leiden | Mobiliteit&OpenOnderwijs